Çocukken beni uyutmak için yatağa babam yatırır ve uyumadan mutlaka bir hikaye ya da masal anlatırdı. En fazla duyduğum hikaye ise “Yalancı Çoban”dı. Hani çobanın iki kez köylüleri kandırıp eğlenmek için sürüyü kurt kaptı diye yanlış alarm vermesi sonrası, bu kez sürüyü gerçekten kurt kaptığında kimsenin ona inanmadığı hikaye.
Geçtiğimiz hafta Twitter’da (evet Twitter) yayınlanan bir videoda Beyaz Saray pencerelerinden birinden bahçeye bir şey atılıyordu. Video kısa sürede yayıldı ve herkes bunun ne olduğunu merak ederken Beyaz Saray sözcülerinden gelen açıklama bunun başkan yokken gerçekleştirilen rutin bir bakım çalışması esnasında gerçekleştiğini bildiriyordu. Buraya kadar her şey normal.
Ertesi gün bir basın toplantısında Trump’a bu konu hakkında soru yöneltildi. Trump’ın yanıtı Beyaz Saray’daki pencerelerin kurşun geçirmez ve çok ağır olduğu, bu nedenle de açılmadığı yönündeydi. Trump eşinin “temiz hava” alamadığı anlardan bile şikayet ettiğini ekleyip videonun muhtemelen yapay zeka ürünü olduğunu söyledi.
Asıl eğlence ise bundan sonra başlıyor :) Çünkü konuşmasının devamında Trump zaten olumsuz bir şey gördüğünde bununla başa çıkma yönteminin yapay zekayı suçlamak olduğunu söylüyor. Sonrasında kendisinin bebekliğinden büyüdüğü hale gelene kadarki dönüşümünün olduğu bir videoyu daha önce gördüğünden ve kim yapmış diye sorduğunda bunun YZ üretimi olduğunu öğrendiğinden de bahsetmiş.
Sezar’ın hakkı Sezar’a mantığı ile “iyi tarafları da var”dese de biz artık gözümüze hitap etmeyen, içinde beğenmediğimiz bir unsur olan videolara “amaaan YZ ile yapmışlardır” deyip geçecek miyiz? AI Slop olarak interneti çöplüğe çevirdiği ile eleştirdiğimiz içeriklerden şikayet ederken, gerçek olan ama saçma bulduğumuz tüm içerikler bu şekilde mi damgalanacak? Trump’ın örneğinde gördüğümüz gibi “YZ yaptı” deyip sorumluluğu üzerimizden atıp eleştirel düşünme kaslarımızı gitgide kaybediyoruz.
Daha birkaç gün önce bir koyunu 333 koyunun takip edip uçurumdan yuvarlandığı haberini okumuştum. Masaldaki çoban köylülerin güvenini tüketiyordu, koyunlar ise sorgulamadan birbirini takip ediyor. Bugün yapay zekaya karşı tavrımız bu iki davranışın birleşimi gibi. Hem güvenimizi kaybediyoruz hem de sorgulamadan sürü psikolojisiyle davranıyoruz. Bu yalnızca bireysel bir yanılsama değil, kurumlar da sorumluluğu YZ’ye atmaya devam ederse reflekslerimiz körelmiş olacak. Bu körlük yüzünden, ilk gerçek tehlike geldiğinde bireylerden kurumlara, hatta toplumlara kadar herkesi uçuruma sürüklenebilir.
Yapay zeka yalancı çoban olmasa bile, belki de asıl tehlike sürü gibi çoktan uçuruma yürümeye çoktan hazır olmamız olabilir.