E-ticaretin Yeni Hâkimi ChatGPT
Yapay zekâ sadece ürün önermeyecek, satışın kendisini de üstlenmeye hazırlanıyor.
OpenAI, ChatGPT içerisinde Shopify altyapısını kullanarak bir ödeme sistemi kurmaya hazırlanıyor. Yapay zekâ sohbetlerinin sınırını bilgiden işleme doğru taşıyor desek yanlış olmaz. Artık bilgi almanın ötesine geçip, aradığımız ürünü satın da alabileceğiz. Bunu sadece bir UX güncellemesi olarak göremeyiz. Google aramaları, SEO, reklam ajansları ve hatta affiliate sistemlerinin doğrudan karşısına dikilen bir paradigma değişimi demek abartı da olmaz.
2024’ün sonunda kullanıcıya ürün öneren bir ChatGPT modeli vardı karşımızda. Ürün görseli, yorumları, fiyat bilgisi ve satın alma linki sunuluyordu. Bununla birlikte satın alma işlemi hâlâ siteye giderek gerçekleşiyordu. Şimdi bu zincirin son halkası, ödeme sistemiyle tamamlanıyor. Kısaca: ChatGPT artık bir pazaryeri diyebiliriz.
Alışverişin Rotası Değişiyor
Bugüne kadar alışverişin rotasını belirleyen arama motorlarıydı. Haksızlık olmasın bugün de aslında bu devam ediyor. Kullanıcı bir ürünü merak ettiğinde Google’a soruyor, sonuçlara tıklıyor, karşılaştırıyor ve sonra karar veriyor. Bu yolculukta markalar görünür olmak için reklamı ve SEO’yu kullanıyor. Yani satın alma kararı tamamen kullanıcıya ait iken kullanıcıyı bu yola sokmak için taşlar döşeniyor.
Eğer bu sistem söylenildiği şekilde gerçekleştirilirse OpenAI bu yolu kısaltmanın ötesinde tamamen değiştiriyor. Artık kullanıcı site site dolaşmadan, tek bir soru sorarak hem ürünü tanıyacak hem de satın alabilecek.
Burada öneri modelden gelecek. Yani yapay zekâ modeli kullanıcıdan önce karar alacak. Kime ne gösterileceğine, ne zaman sunulacağına, hatta hangisinin daha ikna edici olduğuna o karar verecek. Asıl değişen, satış kararının artık kimin alanında verildiği. Ve bu kez alan, yapay zekânın belleği.
SEO Öldü mü?
Yıllarca görünür olmak için optimize ettik. Doğru anahtar kelimeyi bulduk, başlığı ona göre yazdık, meta açıklamasını düzenledik. Google’da görünebilmek için epey bir emek harcadık. Bu yeni sistem markalar için de yeni bir denklem demek. SEO da değişecek. Artık ürünü modele göre de yapılandıracağız.
Model neyi anlar, neyi görmezden gelir?
Hangi veri biçimi öneriye dönüşür?
Ürünün açıklaması okunabilir ve sınıflanabilir mi?
Artık düşüneceğimiz ve strateji üreteceğimiz yeni bir sorumuz var: Bu model senin ürününü tanıyor mu? Tanıyorsa, seni ne zaman ve kime gösterecek?
Bellekte Yer Edinmek
Aslında cevap basit: Yapay zekânın hafızasında yoksan pazarda da yoksun. E-ticaret anlayışı, kullanıcıyı siteye çekmeye odaklı. Her şey trafikle başlıyor. Amaç, doğru kullanıcıyı doğru anda sayfaya getirmek.
Anlaşılan yeni alışveriş altyapısı bu yaklaşımı geçersiz kılacak. Artık mesele, kullanıcıyı nereye yönlendirdiğinden çok, modelin seni ne zaman hatırladığı olacak. Satın alma kararı, sohbet sırasında modelin seni önerip önermemesiyle bağlantılı olacak.
Markalar için yeni bir rekabet alanı daha: Bellekte yer edinmek. Ürünün tanımı, teknik bilgileri, yorumları... Tüm bu veriler yapay zekâya kendini tanıtmak için de var artık.
Önemli olan, ChatGPT seni bir cevap olarak düşünüyor mu?
Yapay Zekâda Satış Yapmak
ChatGPT’ye entegre edilen ödeme sistemi, reklamcılığı ortadan kaldırmıyor. Ama alışveriş kararlarının verildiği alanlara bir yenisini ekliyor. Bugüne kadar kullanıcı ürünle ya arama motorunda karşılaştı ya da sosyal medya akışında. Şimdi bu listeye sohbet ekranı da ekleniyor.
Bu, markalar için yeni bir temas noktası demek. Reklam hâlâ var, medya planları hâlâ geçerli. Fakat artık “nerede görüneceğiz?” sorusu, “hangi bağlamda önerileceğiz?” sorusuyla birlikte düşünülmek zorunda. ChatGPT içinde görünür olmak, klasik reklamcılıktan farklı bir uzmanlık gerektiriyor: Yapısal veri, içerik formatı, öneri algoritmalarına uygunluk.
Yeni Bir Pazaryeri
ChatGPT içindeki ödeme altyapısı, markalar için yeni bir fırsat olarak okunabilir. Kullanıcıların ürünle karşılaştığı, karar aldığı ve aksiyona geçtiği ekranlara bir yenisi daha eklendi. Henüz olgunlaşmamış, kuralları tam belirlenmemiş bu alanda erken davrananlar için öğrenme, test etme ve pozisyon alma zamanı. Reklam bütçeleri, medya planları ve SEO yatırımları olduğu gibi kalabilir. Ama bunların yanına bir alan daha eklenmeli: modellerin hafızasında yer edinme çabası. Bana göre buna SEO dışında bir ad koymaya gerek yok. Hala iyi bir SEO stratejisi bu alanda da iş yapar.