Executive Summary - Teknoloji ve Yapay Zekâ- 18

Yapay zekâ, sosyal medya verileriyle güçleniyor: OpenAI yeni bir sosyal ağ kuruyor, ChatGPT zirveye çıktı, finans ve askeri istihbaratta YZ devrimi hızlanıyor!"

Sosyal medyada paylaştığınız her fotoğraf, her yorum, her gönderi aslında bir ders oluyor.

Ama bu dersin öğrencisi insanlar değil… yapay zekâlar.

Her “beğeni” bir veri noktası.

Her “yorum” bir örnek cümle.

Her “hikaye” bir eğitim materyali.

Siz sadece içerik paylaşmıyorsunuz. Yapay zekâ algoritmalarına davranış öğretiyoruz. Ve belki de artık kendimize şu soruyu sormanın zamanı geldi: Tüketici miyiz? Yoksa üretici mi?

Belki bu sorunuza cevap verecek haberlerin de olduğu teknoloji ve yapay zekâ bülteninin yeni sayısına hoş geldiniz.

Yeni Oyuncu Geliyor

OpenAI, ChatGPT'nin etrafında şekillenen X benzeri yeni bir sosyal ağ üzerinde çalışıyor. CEO Sam Altman, bu fikri yatırımcılarla değerlendirmeye başladı bile. OpenAI’nin kendi sosyal ağı, şirketin YZ modellerini geliştirmek için gerçek zamanlı kullanıcı verilerine erişmesini sağlayabilir. Üstte yazdığımız gibi asıl amaç sizin üreteceğiniz gerçek veriler.

Bu arada Sam Altman ile Musk arasında bir atışma olmuş ve karşılıklı olarak şirketlerine değer biçmişlerdi. Sam Altman’a göre Twitter’ın o zamanki değeri 9,74 milyar dolar. (Şubat 2025) Bu rakam neden böyle derseniz, Elon Musk’ da OpenAI’ı 97.4 milyar dolara satın alabileceğini söylemişti.

Hatalı Sollama Yaparken Bir Daha Düşünün

TikTok'un ana şirketi olaran ByteDance, yapay zekâ alanında önemli bir güç haline geldi. Bunun sebebi aslında yine kullanıcının ürettiği veriler. TikTok hesap oluştururken, uygulamayı kullanırken ve içerik üretirken sizden sağladığı bilgilerin yanı sıra, cihaz bilgileri, konum verileri (örneğin GPS, Wi-Fi noktaları ve baz istasyonu bilgileri), IP adresi, tarama ve arama geçmişi gibi teknik ve davranışsal verileri de otomatik olarak topluyor. Çin’de 700 milyon ve ABD’de 170 milyon kullanıcının yarattığı veriyi biraz düşünelim. Şirket, yapay zekâ sistemlerini desteklemek için geçen yıl 11 milyar dolar harcadı. Bu verileri toplamak ve işlemek için Volcano Engine şirketini kuran ByteDance’in enteresan müşterileri de var. Mesela Çin'in en büyük elektrikli araç üreticilerinden biri olan GAC Group. Çin dışında satılan otomobillerin verilerini toplamak ve yönetmek için Volcano Engine'i kullanıyor. Mercedes-Benz geçen yıl Çin'deki araç içi sesli asistan ve navigasyon sisteminde Volcano Engine'i kullanacağını söylemişti. Yani sadece sosyal medya değil, hatalı sollamalarınız bile yapay zekâ eğitimi için kullanılıyor.

xAI - X Birlikteliği

Elon Musk’ın xAI şirketi ile sosyal medya platformu X’in birleşmesi, yapay zekâ ve veri düzenlemeleri açısından önemli sonuçlar doğuracak. Öncelikle, X’in geniş kullanıcı kitlesinden elde edilen veriler, xAI’nin yapay zekâ modellerini eğitmek için büyük bir kaynak oluşturacak, böylece xAI rakiplerini hızlıca yakalayabilir hatta geçebilir. Evet yine bizlerin ürettiği verilerle. Peki bizden habersiz kullanılması muhtemel bu verileri için ABD ve Avrupa ülkeleri ne tür tepkiler verecek? Bekleyip göreceğiz.

ChatGPT Artık Birinci

ChatGPT, Mart ayında en çok indirilen uygulama oldu ve Instagram ve TikTok gibi rakiplerini geride bıraktı. Geçtiğimiz hafta da yazdığımız görüntü oluşturma aracı ile ChatGPT uygulaması adeta roketledi. Mart ayında 46 milyon yeni indirme ile toplam indirmeleri %28 arttı. Birinciliği korumak için yeni özellikler eklenir mi ya da bu kadar yoğun kullanıma ChatGPT sunucuları dayanabilir mi merak ediyorum.

Yapay Zekâ Piyasaları Bozabilir

Yapay zekâ elbette sadece görüntü oluşturmak için kullanılmıyor. Finans piyasalarında kullanımı oldukça yaygınlaşan yapay zekâ, İngiltere Merkez Bankasını (BOE) da harekete geçirdi. Yapay zekânın bankalar ve hedge fonlar tarafından kullanımını yakından izlemeyi planlayan BOE yeni bir rapor yayınladı. Finansal Politika Komitesi, yayımladığı raporda yapay zekânın finans piyasalarını istikrarsızlaştırabileceği ve hatta insan müdahalesi olmadan manipülasyona neden olabileceği konusunda uyarılarda bulunuldu. Oldukça detaylı bu raporu okuduğumda korkmadım dersem yalan olur.

Ordular İlk Hedefiniz Yapay Zekâ

Önemli tüm teknolojilerin ilk kullanıcısı genelde hep askeriye olmuştur. ABD ordusu da, yapay zekâyı istihbarat toplama ve analiz süreçlerinde kullanmaya başladı. Açık kaynaklardan elde edilen binlerce veriyi yapay zekâ ile tarayarak tehditleri belirlemeye başlayan ABD, yapay zekâ sayesinde haberleri çevirme, özetleme ve siyasi eğilimleri analiz etme gibi görevleri insandan soyutladı. Vannevar Labs tarafından geliştirilen bu araç, dünya çapında 80 farklı dilde büyük miktarda veri toplayarak analiz yapıyor. Yapay zekânın yanlış değerlendirmeler yapabileceğini unutmamak ve hatta üstteki haberden daha da çok korkmak gerekir diye düşünüyorum. Mesela 1983’de katastrofik bir nükleer savaşı Rus yarbayın tecrübeleri ve daha da önemlisi insani yaklaşımı engellemişti. O yıllarda yapay zekâ bu kararı veriyor olsaydı muhtemelen hiçbirimiz hayatta değildik.

Stanislav Petrov, 26 Eylül 1983 tarihinde Moskova yakınlarında bulunan Serpukhov-15 istasyonunda görev yapmaktaydı. Petrov'un ana görevi orduya ait füze erken uyarı sistemini izlemek ve herhangi bir saldırı alarmı verildiğinde üstlerini durumdan haberdar etmekti. Rus füze erken uyarı sistemi, sabaha karşı 00.40 sularında SSCB'ye ABD'den fırlatılmış kıtalararası balistik füze algılandığı uyarısını vermeye başladı. Petrov, hiçbir dayanağı olmamasına rağmen sistemin uyarısından şüphelenerek üstlerine durumu bildirmedi. Sonuç olarak Petrov haklı çıktı: Ortada herhangi bir füze yoktu ve uydular ile iletişimde olan erken uyarı bilgisayarları hata yapmıştı. Teşekkürler Petrov.

OpenAI Kesenin Ağzını Açtı

OpenAI, yapay zekâ destekli kodlama aracı Windsurf'ü (eski adıyla Codeium) yaklaşık 3 milyar dolara satın almak görüşmeler yapıyor. Eğer gerçekleşirse OpenAI'ın bugüne kadarki en büyük satın alımı olacak. Aynı zamanda yapay zekâ destekli yazılım geliştirme alanında büyük bir adım olacak. Ancak daha kesinleşen bir durum yok.

Güçlü CV’ler, Kolay Paralar

Eğer CV’niz ve elbette çevreniz güçlü ise ihtiyacınız olan yatırımı çok kolaylıkla toplayabilirsiniz. Geçtiğimiz haftalardaki iki örnekten yola çıkarak bunu tekrar hatırladım. OpenAI'ın kurucu ortağı Ilya Sutskever'in kurduğu Safe Superintelligence (SSI) adlı yapay zekâ girişimi, 32 milyar dolarlık bir değerleme ile 2 milyar dolarlık yatırım aldı. SSI, daha önce 1 milyar dolar yatırım almıştı. Şu an için ortada bir ürün olmadığını not edelim. Bir diğer eski OpenAI CTO’su Mira Murati'nin yeni yapay zekâ girişimi Thinking Machines Lab, tarihin en büyük tohum yatırımlarından birini almak üzere. Business Insider'ın haberine göre, girişim, tohum fonlama hedefini 2 milyar dolara çıkardı. Bu durumunda, şirketin değeri en az 10 milyar dolar olacak. Bu firmanın da herhangi bitmiş bir ürünü yok.

Hassas Veriler ile Hackathon Olur mu?

Elon Musk'ın Hükümet Verimliliği Departmanı (DOGE), vergi mükellefi verilerine erişim sağlayacak bir "mega API" oluşturma amaçlı bir hackathon düzenlemeyi planlıyor. Wired'a göre, hackathon, ABD Gelir İdaresinde (IRS) çalışan iki DOGE personeli tarafından organize ediliyor. Bulut servis sağlayıcıların IRS verilerine kolay erişim sağlamayı amaçlanan proje federal kurumlar yerine harici bir şirket tarafından yönetilecek ve Palantir'in bu süreçte adı ön plana çıkıyor. Ancak bu durumun Amerikalıların en hassas bilgilerinin kimlerin erişimine açık olacağı net değil. Bu arada Palantir’in Trump’ın perde arkasındaki önemli destekçilerinden biri olan ve Elon Musk’ın eski ortağı Peter Thiel’ın olduğunu da not edelim.

"Hack" ve "maraton" kelimelerinin birleşiminden oluşan hackathon, son yıllarda oldukça popüler bir kavram. Hackathon; farklı fikir, beceri ve geçmişlere sahip bir grup insanı bir araya getirerek bir hafta sonu veya tam gün boyunca bir proje üzerinde birlikte çalışmalar yapmaları anlamında kullanılıyor.

Trump’dan Geri Vites

Trump yönetimi, teknoloji endüstrisi için büyük tarife muafiyetleri getirdi. Başkan Donald Trump, geçtiğimiz hafta duyurduğu birçok tarife uygulamasını ertelediğini belirtirken, teknoloji sektöründeki muafiyetler; akıllı telefonlar, dizüstü bilgisayarlar, sabit diskler ve yarı iletkenler gibi ürünleri kapsıyor. Bu ürünler, hem %125'lik Çin tarifesinden hem de genel %10 tarifeden muaf tutulacak. Şunu belirtmek gerekirse bu muafiyetler Çin’e ithalatı yasak olan gelişmiş çiplere bir serbestlik kazandırmıyor.

Apple Çin’i Bırakıyor

Ticaret savaşlarının ve gelen vergilerin Apple üstünden okumak genel olarak işin kolay yolu. Tüm kullanıcılara dokunan ürünlere sahip firmanın bu vergilerden çok etkileneceği düşünülüyor. Ama Apple sessiz sedasız üretim yaptığı yerleri yeni düzene göre seçiyor. Hindistan'da 2025 mali yılı içinde 22 milyar dolar değerinde iPhone üreten Apple, Hindistan'daki üretim ve ihracatını artırarak, tedarik zincirini Çin'den Hindistan'a kaydırma sürecini hızlandırmış. Önceki yıla göre %60'lık bir artan üretim ile tüm iPhone'larının %20'sinin Hindistan'da üretiyor.

Meta Davası Başladı

Meta’nın yargılandığı antitröst davasında Meta CEO Mark Zuckerberg, Federal Ticaret Komisyonuna tanık olarak ifade verdi. Bu dava, Meta'nın Instagram ve WhatsApp'ı satın almasının rekabeti olumsuz etileyip etkilemedi araştırılacak. Meta'nın bu satın alımlarla piyasa monopolü oluşturduğunu iddia edilirken. Zuckerberg, şirketin sosyal medya platformlarda kullanıcıların tanıdıklarıyla bağ kurma amacı taşıdıklarını savunuyor. Bu davanın sonucunda, Meta'nın yeniden yapılandırılması gibi büyük sonuçlar doğması düşük ihtimal gibi duruyor. Müesses nizam ile iyi geçinen çocuklara ceza verilmeceğini düşünenlerden misiniz?

TSMC’ye Gözdağı

TSMC, Huawei'nin cihazlarında kullandığı bir çip nedeniyle ABD ihracat kontrolü soruşturması kapsamında 1 milyar dolar ceza ödemek zorunda kalabilir. TSMC'nin, Huawei'nin en ileri düzey işlemcisi olan Ascend 910B’nin içerdiği çipleri üretmiş olduğu iddia ediliyor. Muhtemelen farklı firmaların sipariş ettiği bu çipleri istemeden Huawei’ye ulaştıran TSMC, bu konu hakkında daha fazla yorum yapmadı ve şu anda "sessiz kalmayı" tercih ettiklerini açıkladı. Ama bu haberi okurken TMSC’nin Arizona fabrikasının üretime geçtiğini ve Nvidia’nın Blackwell çiplerinin burada üretilmeye başladığını eklemem gerekiyor. Sanırım bu ceza “biraz acele et” anlamı taşıyor.

Google’dan Yeni Çip

Google, Cloud Next konferansında Ironwood adını verdiği yeni yapak zekâ hızlandırıcı çipini tanıttı. Ironwood, yapay zekâ modellerini çalıştırmak için optimize edilmiş ilk Google çipi olarak öne çıkıyor. Nvidia ile direkt bu çip ile Google yapay zekâ konusunda her cephede gaza basmış gibi duruyor.

Takip Listesi:

• Silicon Vadisi'ndeki sesli yaya geçit butonları, Mark Zuckerberg ve Elon Musk'ın seslerini taklit edecek şekilde hacklendi. Hack’lenmiş butonlardan biri, Zuckerberg'in sesiyle "Yapay zekâyı her alana zorla soktuğumuzda rahatsız hissetmeniz normaldir ama endişelenmeyin, durdurmak için yapabileceğiniz hiçbir şey yok" derken, Musk'ın sesi "Para ile mutluluk satın alamaz, ama bir Cybertruck alabilirsiniz, bu oldukça havalı, değil mi?" ifadesini kullanıyor. Olayın nedeninin ne olduğu ve kim tarafından yapıldığı belirsiz, ama oldukça komik.

• 4chan, Salı günü bir siber saldırıya uğradı. Kısaca anlatacak olursam internetin karanlık yüzlerinden biri olan 4chan’de kullanıcılar, garip içerikler paylaşarak birbirleri ile dalga geçiyor. 4chan’ın aşırı sağ görüşlü kullanıcıları göz önüne alındığında, bu siber saldırının 4chan yöneticilerini ifşa etme potansiyeline sahip. Çekirdeğimizi aldık bekliyoruz.

• Google, ABD'de Pixel Watch 3 için nabız kaybı tespiti özelliğini kullanıma sunuyor. FDA onayı alan Pixel Watch 3, kalp durması, solunum veya dolaşım yetmezliği gibi durumları algıladığında, kullanıcıdan iyi olup olmadığını onaylamasını isteyecek. Eğer kullanıcıdan yanıt gelmezse, cihaz acil hizmetleri arayarak konum bilgisi ve olayla ilgili detaylar iletecek.

• YouTube, içerik üreticilerine telif hakkı sorunları yaşamadan videolarında kullanabilecekleri enstrümantal parçalar üretebilen yeni bir yapay zekâ aracı tanıttı. Kullanıcılar, "uyandırıcı ve motive edici müzik ver" gibi prompt’lar girerek arka plan müzikleri yaratabiliyor. Youtube’a video yükleyip telif uyarısı görmek tarihe karışabilir.

Bu sayının da sonuna geldik.

Geri bildirimlerinizi ve önerilerinizi yorum olarak yazmaktan lütfen çekinmeyin.

Eğer hoşunuza da gitmişse arkadaşlarınızla da paylaşırsanız memnun oluruz.

Görüşmek üzere.