Lüküs hayat: Düşünmeden Yaşamak

(Yazının başını, dönüp en sonunda yazıyorum. Muhtemelen linç yerim ben bu yazıdan fazla optimistik olduğum için… Hayırlısı…)

Yapay zekanın en çok tartışılan yanlarından biri bu teknolojinin bizi düşünmeye mi teşvik ettiği, yoksa düşünme kaslarımızı mı körelttiği? Bu konuda çeşitli araştırmalar yapıldı. Aralarından medyada büyük ses getiren MIT araştırması hakkında Executives ekibi olarak kendi içimizde de tartışmıştık. Bulgular net olsa da ben 18’er kişilik 3 grupta bu araştırmayı yapmanın yeterli bir deney kümesi olmadığını düşünmüştüm. Araştırma küçük bir örneklemle yapılmış olsa da çıkan sonuç YZ’nin öğrenme ve düşünme yeteneğimizi körelttiği yönünde.

Bu tartışmaların tam ortasında, Anthropic geçtiğimiz günlerde Claude adlı dil modeli için ilk marka kampanyasını duyurdu: “Keep Thinking - Düşünmeye Devam Et.

Bu kampanya, YZ’yi insan aklının yerine geçen bir araç değil, karmaşık problemlerde yol arkadaşı olarak konumlandırıyor. Yani “kestirme yol” değil “düşünce ortağı.”

Kampanyanın Söyledikleri

Anthropic’in mesajı net: Yapay zeka eleştirel düşünmenin yerini almak için değil onu desteklemek için var. Reklam metninde geçen “Problem çözücü olmak için daha iyi bir zaman olmamıştı” ifadesi, hala insanın ve düşünmemizin ne kadar önemli olduğunu vurguluyor.

Marka Pazarlama Başkanı Andrew Stirk bu vizyonu şöyle özetlemiş: “Düşünce ortağı” kavramı sadece bir slogan değil, aslında YZ’yi bir araçtan bir yol arkadaşına dönüştürme iddiası. Bu ifade, YZ’nin pasif bir cevap makinesi olmanın ötesinde aktif bir düşünce süreci ortağı olması gerektiğini hatırlatıyor.

Merak edenler için reklamın transkript tercümesi aşağıda:

Hiç bu kadar kötü bir zaman, bu kadar kötü bir gece, bu kadar kötü bir sorun olmamıştı. Ama aynı zamanda, zorluklarla yüzleşmek için hiç bu kadar iyi bir an da olmamıştı. Sıkışıp kalmak, bunalmış ya da sabırsız hissetmek, fikirlerin tükenmesi, yetersiz ya da nefessiz hissetmek için en iyi zaman. Bir sağlık sorunu yaşamak için bile hiç bu kadar iyi bir zaman olmamıştı—yapılan araştırmalara bir bak. Hiçbir yeterliliğe sahip olmamak, kaynağın olmaması, anlamamak, kendini önemsiz ya da huzursuz hissetmek için en iyi zaman. Şu anda, gerçekten de bundan daha iyi bir zaman olmamıştı.

Apple’ın “Crush” reklamında olduğu gibi yaratıcılığı ezip tek bir tablete indirgeyen imaj yerine, bizi yaratmaya ve hayal etmeye teşvik eden bir yaklaşım var. Bu reklam çıktığında yaratıcılığı bir tabletin altında sıkıştırmaları sanatçılarda “YZ bizim de yerimize geçecek” korkusunu tetiklemişti. Gelen tepkiler üzerine Apple özür dileyerek bu reklamı yayından kaldırmıştı.

Neden Önemli?

Bu vizyon, YZ’ye dair çoğunlukla çizilen karamsar tablonun aksine iyimser bir çerçeve sunuyor. Yapay zekayı insanı dışlayan bir teknoloji olarak değil, potansiyelimizi artıran bir yol arkadaşı olarak kurguluyor.

Anthropic savunucusu değilim, CEO’sunun birçok kişiye doğru gelmeyen açıklamaları olduğunu da biliyorum. Günün sonunda bize bir şey satmaya çalışan bu işletmelerin doğru söyleseler dahi %100 güvenilir olmadıklarının da farkındayım. Sadece Claude için değil, her model hakkında çıkan olumlu olumsuz haberleri takip ediyor, sorguluyor ve yorumluyorum.

Ama başından beri YZ’yi ve bu alandaki gelişmeleri savunuyorum. Sorunun teknolojinin kendisi olmadığını onu nasıl konumlandırdığımız ve kullanacağımız ile ilgili olduğunu aktarmaya çalışıyorum. YZ’yi kestirme yol olarak görürsek düşünme kaslarımızı kaybedeceğimiz kesin. Ama onu düşünce ortağımız yaparsak, belki de en karmaşık sorunlarla başa çıkarken, Anthropic’in söylediği gibi “problemleri çözerken” hiç olmadığımız kadar güçlü olabiliriz.

Bu iyimser çerçeveme karşıt görüşteki distopyacıları da, aynı fikirde olan ütopyacıları da yorumlara beklerim. Kaç kişiyiz görelim :)