Yapay zeka içerikleri son bir yıl içerisinde öyle hızlı çoğaldı ki, Instagram ve TikTok akışlarında ve hatta YouTube shorts içerisinde AI Slop dediğimiz çöplüğe dönüştüler. Italian Brainrot videoları ya da kedi pembe dizileri milyonlarca izlendi. İşin kötü tarafı çocuklar bu videoların yapay zeka olduğunu anlamadan defalarca tüketti.
Siz de benim gibi “keşke bütün YZ içerikleri ayrı bir yerde toplansa ve ben görmesem” dediniz mi? Meta sesimizi duydu :) ve bu içerikleri karantinaya alacak yeni platformunu duyurdu “Vibes”.
Meta’nın yeni “Vibes” projesi tam da YZ içeriklerini Instagram ve TikTok gibi platformlardan ayrı bir “karantina bölgesine” taşıma amacına hizmet ediyor. “Peki kim ve neden sadece YZ içeriklerinin olduğu bir yere girmek ister?”
“Slop Feed” Gerçeği
Algoritmalar artık kimin neyi izlediğinden çok, neyin kaç saniye izlendiğine odaklı. AI slop içerikleri tam da amacına hizmet ediyor ve yalnızca tüketilmek için var. İzleyenleri adeta hipnotize edip dikkat sürelerimizi çalma konusunda ustaca yaratılmış. Kimseyi düşünmeye ya da sorgulamaya çalışmıyor.
TechCrunch, Vibes’ı tanıtırken “AI slop feed” tanımını yaptı. Benim gibi YZ içeriklerinin karantinaya alınmasını isteyen (ve rakip firmalarda çalışan) birçok teknoloji şirketi yöneticisi de Vibes’ı benzer şekilde yerden yere vurdu.
Karantina Fikri
Italian Brainrot ya da kedi pembe dizileri gibi “garip” akımlar çocukların dikkatini çekiyor ama üretim kaynağının YZ olduğunu anlayamıyorlar. Bu da “karantina alanı” fikrini daha kritik hale getiriyor: YZ içeriklerini ayrıştırmak, belki de izleyiciyi korumanın tek yolu. Bir anlamda bu platform, bu amaca hizmet ediyor gözüküyor.
Türkiye’de bunun daha politik bir versiyonu var. Yerli ve milli sosyal medya platformumuz Next Sosyal geçtiğimiz ay duyuruldu. Google Play Store’da indirme sayısı 1 milyonu geçmiş. Ben bu platformu da bir nevi karantina alanı gibi görüyorum. Twitter (evet Twitter) akışımız buraya geçiş yapanlardan sonra daha “temiz” değil mi?
Vibes’i savunanlar da, bu şekilde Instagram akışlarını temiz tutabileceklerine inanıyor. Ama aslında sorun virüs gibi sadece başka bir platforma daha sıçramış olmaktan öteye gidemiyor. “Alın size YZ çöpleriniz, birbirinizle burada oynayın, dışarı da çıkmayın” diyemiyoruz. Bu yüzden de bu karantina alanları gerçekte bizi korumuyor, sadece sorunu görmezden gelmemizi sağlıyor.
Çöpü Kenara Süpürmekle Temizlik Olmaz
Sonuç olarak Vibes platformu bence bir deney alanı gibi. Kullanıcıyı korumaktan çok, “işte biz bir şey yaptık” demenin bir yolu. YZ içerikleri çoktan virüs gibi sosyal medyanın kanına karışmış durumda. Onları ayrı bir alana hapsetmek platformların temiz kalmasını garanti etmeyecek. Hatta belki de daha fazla merak uyandırarak kullanıcıyı oraya çekecek.
YZ içerikleri şeffaf şekilde etiketlenmeden, özellikle çocukların maruz kalacağı içerikler yönetilmeye başlamadan bunlar tozları halının altına süpürmekten başka birşey değil. Sorumluluk almadan ortaya bir platform atmak da mantıklı değil. En iyi karantinaya alma şekli benim için hala algortimamı eğitmek ve bazı hesapları sessize almak.
Son olarak, karantina alanlarının doğası gereği bir kural vardır: İçine girdiğiniz anda siz de dışarıdan bakıldığında bir “potansiyel risk” olursunuz. Şimdi soruyorum: Vibes’e girer misiniz, yoksa pencereden bakmakla mı yetinirsiniz?